Creatie: Hoe komt fotografie tot stand?
Fotograferen komt van de twee Griekse woorden voor ‘licht’ en ‘schrijven’. Een fotograaf is eigenlijk dus een auteur die in plaats van een pen of typemachine licht gebruikt om artistieke expressie vast te leggen. Hiervoor wordt gebruikt gemaakt van een fotocamera, dat weet iedereen. Toch komt er nog veel meer bij kijken om foto’s te maken.
Licht of het ontbreken daarvan
Een rood oppervlak is alleen maar rood omdat we dit als samenleving hebben bepaald. Als je het vanuit een wetenschappelijk perspectief bekijkt is het oppervlak juist anti-rood. Wit licht bestaat uit alle tinten binnen het kleurenspectrum. Als er geen kleuren worden weerkaatst zal het oppervlak compleet zwart zijn. Als alleen de rode delen van het spectrum weerkaatst worden spreken we van een rood voorwerp. Eigenlijk worden alle andere kleuren ‘geabsorbeerd’ door het oppervlak.
Weghalen of toevoegen
Bij het mengen van kleuren bestaat er twee categorieën; subtractief en additief. Bij een subtractief model worden kleuren toegevoegd om het doel te bereiken, CMYK is hier een voorbeeld van. Als je cyaan, magenta en geel over elkaar heen legt dan ontstaat er een donkerbruine kleur. In drukwerk wordt hier zwart (Key) aan toegevoegd voor extra contrast.
Bij een additief model worden primaire kleuren gecombineerd met een resultaat dat steeds lichter zal worden, RGB is het meest bekende voorbeeld van deze methode. In een 24-bits kleurenpalet zijn er 255 tinten van iedere primaire kleur Rood, Groen en Blauw. Om geel te maken op een beeldscherm wordt volledig Rood en Groen samengevoegd. Als je ook nog volledig verzadigd Blauw toegevoegd krijg je wit.
Schilderen werkt ook op basis van een additief kleuren model, alleen zijn hier de primaire kleuren Rood, Geel en Blauw. Beeldschermen stralen licht uit, een canvas reflecteert invallend licht. In dit geval zal Geel en Blauw samen voor Groen zorgen.
Waarom is dit van belang voor een fotograaf? Omdat je foto’s kunt weergeven op een scherm, af kunt drukken met een printer of kunt laten persen in drukwerk is het goed om op de hoogte te zijn van zowel de mogelijkheden als de beperkingen van kleuren in fotografie.
CMYK & RGB
Monochroom is een grijs gebied
Ook de term ‘monochroom’ komt uit het Grieks en betekent ‘met één kleur’. In fotografie spreken we vaak van zwart-wit, wat eigenlijk al twee kleuren (of beter gezegd tinten) zijn. Tussen zwart en wit liggen ontelbare tinten grijs waarmee monochroom dus helemaal niet zo zwart-wit is als de term doet vermoeden.
In de begintijd van fotografie was het alleen mogelijk om lichtintensiteit vast te liggen, later kon men ook verzadiging oftewel kleuren vastleggen. Toch maken fotografen nog steeds vaak gebruik van zwart-wit fotografie. Het ontbreken van kleuren legt de nadruk op contrast wat zeer sprekende beelden mogelijk maakt. Je ziet contouren beter, de verschillen tussen licht en donker springen eruit. In software als Capture One zijn er veel mogelijkheden om te spelen met contrast en helderheid.
In mijn gratis webinar leg ik je uit hoe je makkelijk een foto in krachtig zwart wit kan omzetten.
Wil je mee doen? Schrijf je dan hier in
Fotografie legt niet de werkelijkheid vast
Een foto kan gemaakt worden met lichtstralen, met papier, pixels of het mengen van kleuren of grijstinten. Het resultaat kan lijken op een persoon of object maar dit hoeft niet. Als je weet hoe kleuren werken, hoe je met lichtintensiteit en verzadiging beelden kunt manipuleren, dan is het mogelijk de werkelijkheid te benaderen of er juist afstand van te nemen. Door te experimenteren met instellingen op je camera, of in plaats van je DSLR een keer met lomografie aan de slag te gaan, zul je meer inzicht krijgen in de totstandkoming van fotografie. Open niet alleen het diafragma maar ook je perceptie!