Food fotografie
Waarschijnlijk heb je weleens een filmpje gezien van food fotografie waarbij scheerschuim gebruikt wordt in plaats van slagroom en dat soort onsmakelijke zaken. Hoewel er vanuit praktische overwegingen nog steeds bizarre ingrediënten de revue passeren zijn veel foto’s van gerechten wel degelijk van eetbare ingrediënten gemaakt.
Niet alle food fotografie is nep
Als je urenlang bezig bent met het fotograferen van een coupe met Italiaans ijs dan is het veel praktischer om een bolletje varkensvet te nemen, dat smelt niet zo snel. Zo zijn er meer redenen om ‘de boel te belazeren’. Tegenwoordig is fotografie veel verder ontwikkeld zodat echte ingrediënten wel mogelijk zijn. Daarnaast worden meer natuurlijke foto’s meer op prijs gesteld door het publiek. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw en de decennia erna waren ‘gemaakte’ producten juist populair. Langer houdbaar en een constante kwaliteit waren van groter belang dan authenticiteit. De food fotografie uit die periode sluit daar perfect bij aan.
Natuurlijke food fotografie
Tegenwoordig zien we liever natuurlijke plaatjes van echte producten. Dit heeft voor een deel te maken met de focus op biologische teelt en verse producten maar ook kookprogramma’s op de televisie en internet hebben een rol gespeeld. We zien ervaren koks voor de camera live een heerlijk gerecht maken dat perfect uitgelicht wordt voor het oog van de camera. Alles is echt en eerlijk, moderne food fotografie reflecteert dit beeld.
Ook de wetgeving speelt een rol. Je mag niet zomaar klei, verf en papier maché fotograferen en doen alsof het een hamburger is.
Welke soorten food fotografie zijn er?
Binnen de categorie food fotografie is er weer een onderverdeling te maken met categorieën die unieke kenmerken en een afwijkende aanpak bezitten. Hier zijn drie soorten food fotografie:
1. Verpakking foto’s
Als je door de supermarkt loopt zie je allerlei kleurrijke labels, etiketten en verpakkingen die de consument moeten verleiden. Er zijn strenge regels omtrent deze afbeeldingen, wat je verkoopt moet overeenkomen met wat er gefotografeerd wordt. Deze regel is overigens wel ruim te nemen. Zo zal spinazie uit een potje er niet uitzien als de foto op het etiket. Het is wél een foto van spinazie, maar dan waarschijnlijk op een andere wijze bereid. Dus het ingrediënt is hetzelfde, de presentatie is anders. Ook worden producten vaak in een aantrekkelijke omgeving geplaatst met in kleine lettertjes “serveersuggestie” op de verpakking.
2. Product foto’s
Net zoals bij kleding en andere non-food producten is de bekende foto op witte achtergrond ook een standaard in food fotografie. Deze foto’s worden bijvoorbeeld op menukaarten of in webshops gebruikt. Restaurants die niet tot een keten behoren maken vaak gebruik van stock-foto’s in plaats van hun eigen producten. Wat je bestelt kan er dus anders uitzien dan wat je daadwerkelijk krijgt als klant. Die prachtige dubbele burger kan wat betreft ingrediënten overigens wel degelijk identiek zijn aan die zompige teleurstelling die in de verpakking zit. Maar voor de foto worden alle ingrediënten zeer nauwkeurig gesneden, bereid en gepositioneerd, in tegenstelling tot de fast food bereiding in het restaurant. Een bekende truc bij een hamburger of ander broodje is het naar voren schuiven van het vlees, de groenten etc. De achterzijde ziet er dan heel armoedig uit.
3. Editorial foto’s
Bij deze vorm van food fotografie worden gerechten in een omgeving gefotografeerd. Dit kan een keuken zijn, een restaurant of in de natuur als het verse ingrediënten betreft. De producten zijn echt of zien er in ieder geval natuurlijk uit. Het onderwerp staan niet in het midden van de foto, doorgaans wordt hier de ‘gulden snede’ gebruikt om de compositie te bepalen. Het licht is zacht zonder veel contrast, de achtergrond zal wat wazig zijn zonder opvallende details. Om het gerecht of product heen kunnen decoraties worden geplaatst om sfeer te bepalen.
Hoe fotografeer je gerechten?
De grootste fout die je kunt maken is een gerecht fotograferen met een flitser aan de voorkant van je camera in een donkere situatie. Precies de foto’s die je op social media ziet van mensen die een restaurant bezoeken en die smakelijke kunstwerkjes met hun smartphone fotograferen. Hard, direct licht is niet mooi, natuurlijk licht heeft de voorkeur. Met licht reflectie kun je de sfeer op subtiele wijze manipuleren.
Een vrij moderne vorm van food fotografie is de top-down view. Dit betekent het gerecht recht van boven fotograferen. De lijnen zijn strak met vaak enkele elementen die op een hoek staan om dynamiek aan het beeld te geven. In het midden wordt het product afgebeeld, bijvoorbeeld op een bord of op een houten snijplank. Deze composities lenen zich goed als achtergrond voor een menukaart of een online titelscherm met tekst.
In plaats van wattenbollen laten smeulen kun je hete damp ook digitaal toevoegen. Bij het fotografen van onbijtgranen wordt witte lijm gebruikt in plaats van melk. Met deodorant of gewoon een plantenspuit kun je groente en fruit mooi laten glanzen en glinsteren. Zo zijn er allerlei natuurlijke en onnatuurlijke manieren om voedsel te fotografen.