Een product aanprijzen dat er niet alleen mooi uitziet maar ook aantrekkelijk is vanwege de geur en smaak is lastig vast te leggen op foto. Dit is namelijk een visueel medium dat je niet kunt ruiken of proeven. Toch is food fotografie een bekende en geliefde categorie in fotografische media, niet alleen om producten aan te prijzen maar soms ook als kunstuiting op zich. De lijn tussen een blik soep als kunstvorm of als afbeelding van een product is niet altijd scherp te trekken, op deze pagina gaat het vooral om food fotografie voor commerciële toepassingen. Toch is het interessant om even stil te staan bij de kunst van food fotografie.
Wat is food fotografie?
Andy Warhol was een artiest die graag grenzen doorbrak. Zo baarde hij opzien met schilderijen van een serie soepblikken. 32 kleine schilderijen van verschillende soorten Campbell’s Soup hingen in vier rijen van ieder acht stuks in configuratie aan de muur van het museum waarbij er bewust was gekozen voor een commercieel georiënteerde visualisatie. Kunst of product? Dat was de vraag.
Bij food fotografie zal er doorgaans een commercieel uitgangspunt van toepassing zijn. Een foto van een ingrediënt of gerecht moet er appetijtelijk uitzien, dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan. Een foto van een sappige steak spreekt zonder geur en smaak toch niet zo aan bij de consument. Als dit vlees op de juiste wijze belicht wordt en zelfs met ‘visagie’ wordt bewerkt dan ontstaat er een visualisatie die de toeschouwer doet watertanden. De trucs die hiervoor gebruikt worden zorgen er vaak voor dat het product oneetbaar wordt, food fotografie is manipulatie ten top. Toch is het wel degelijk mogelijk om verswaren op een ‘eerlijke’ manier vast te leggen.
Food fotografie accessoires
Omdat veel producten relatief klein zijn hoeft de studio ook niet zo groot te zijn. Een populaire food fotografie accessoire is een witte box met licht vanuit meerdere zijden. Dit is dezelfde opstelling die ook voor sieraden en dergelijke producten gebruikt wordt. Als het echte voedingsmiddelen betreft zijn LED lampen die niet te heet worden aan te bevelen, het is van belang om snel de foto te nemen na bereiding voor het beste resultaat. Foto’s van eten worden vrijwel altijd vanaf een statief genomen.
Food fotografie achtergrond
In editorial food fotografie worden doorgaans echte locaties gebruikt, of een fotostudio wordt ingericht om een echte omgeving zoals een restaurant te simuleren. Denk aan een tafelblad, een muur op de achtergrond en eetgerei op tafel. Als het productfoto’s betreft van een specifieke zaak of keten dan zal de achtergrond overeen moeten komen met de werkelijke locatie(s). Als het meer algemene food fotografie betreft zoals productfoto’s voor in een webshop zal een volledig witte achtergrond zonder schaduwen de norm zijn. Door het product op een lang wit vel papier dat in gebogen positie hangt te gebruiken zal de achtergrond egaal wit zijn zonder randen of schaduwen. De belichting speelt hierbij uiteraard een belangrijke rol. Het kan zijn dat de opdrachtgever om een specifieke achtergrondkleur vraagt, het is dan ook mogelijk om de achtergrond met een alpha channel te maskeren. Dit maakt compositing achteraf ook eenvoudiger.
Professionele foodfotografie
Het is ondertussen wel bekend bij het grote publiek dat food fotografie zeer misleidend kan zijn. Zo wordt aardappelpuree gebruikt in plaats van schepijs omdat een echt bolletje zoete verleiding smelt onder die hete studiolampen. Motorolie doet het goed als ‘honing’ op een stapel pannenkoeken of als glanzend laagje vet op een mals stukje vlees. Allerlei oneetbare zaken worden ingezet om foto’s te maken die lijken op echte voedingswaren. Dit kun je als misleidend zien maar in sommige gevallen is er geen andere optie dan met alternatieve ingrediënten te werken.
In professionele food fotografie wordt overigens wel degelijk vaak gebruik gemaakt van echte producten. Bij groente en fruit of verpakte producten is het goed mogelijk om zonder manipulatie het beeld vast te leggen. Er wordt dat wel voor het perfecte exemplaar gekozen, de kneusjes komen buiten het oog van camera ergens op een bordje terecht voor consumptie. Er zijn ook diverse manieren om echte ingrediënten en gerechten mooi in beeld te brengen.
De foto’s van fastfood hamburgers staan erom bekend dat ze niet lijken op het echte product dat je geserveerd krijgt. Toch kunnen dit wel degelijk de echte ingrediënten zijn maar dan op een creatieve wijze in beeld gebracht. Zo wordt de ‘patty’ (schijf) naar voren gelegd evenals de toppings. Zo lijkt het burger van voren groter en rijker belegd dat in werkelijkheid het geval is. Alles is ‘echt’ maar niet geheel volgens de realiteit in beeld gebracht. Met cocktailprikkers worden ingrediënten vaak op zijn plaats gehouden. Met beeldbewerking achteraf is veel mogelijk maar een uitstekende foto op de set blijft van groot belang om goede foto’s van etenswaren te maken.